Każdy cmentarz to niezwykle interesujące miejsce, w którym możemy się dużo dowiedzieć o historii, kulturze oraz religii ludzi, którzy zamieszkiwali dane tereny. To dlatego nekropolie są często obiektem zainteresowań i badań prowadzonych przez historyków, antropologów, etnologów, socjologów czy literaturoznawców. Odwiedzając cmentarze, możemy zaobserwować różnorodne nagrobki, które są świadectwem kręgu kulturowego rodziny zmarłego, a także ich poczucia estetyki oraz zasobności materialnej. Czym różnią się nagrobki stawiane przez ludzi różnych wyznań? Na to pytanie postaramy się odpowiedzieć w dzisiejszym wpisie.
Jakie funkcje pełni nagrobek?
Nagrobek to widoczna część grobu, dzięki niemu w ogóle wiemy, że w danym miejscu jest ktoś pochowany. Płyta nagrobna jest swego rodzaju nośnikiem informacji. Możemy się z niej dowiedzieć, jakie imię i nazwisko nosiła pochowana w grobie osoba, poznać daty jej urodzenia oraz śmierci, często nawet zobaczyć, jak wyglądała na zdjęciu umieszczonym na nagrobku. Nagrobek to pomnik upamiętniający zmarłego. Stawianie nagrobków jest traktowane jako społeczny obowiązek żyjących ludzi wobec zmarłych. Ładny nagrobek spełnia jeszcze jedną ważną funkcję – odwraca naszą uwagę od brutalności otaczającej nas rzeczywistości i łagodzi odczuwany po stracie bliskiej osoby ból.
Jak wyglądają nagrobki różnych wyznań?
• Nagrobki polskie – są najczęściej zrobione z trwałego granitu albo piaskowca. Płyty kamienne są wycinane w różnorodne formy i kształty. Często są to proste i minimalistyczne pomniki składające się z dwóch płyt (poziomej i mniejszej pionowej). Na pionowej płycie umieszcza się informacje dotyczące osoby, która jest w tym miejscu pochowana. Niektóre nagrobki mogą mieć zdjęcie osoby zmarłej albo epitafium.
• Nagrobki amerykańskie – stawiane tam nagrobki są mniejsze od tych, które znamy z naszych cmentarzy. Najczęściej składają się z niewielkiej kamiennej płyty postawionej pionowo w miejscu pochówku. Na płycie znajdują się informacje o zmarłym.
• Nagrobki żydowskie – żydowskie nagrobki przypominają te, jakie możemy spotkać w Ameryce Północnej. Jest to pionowa płyta kamienna, udekorowana w górnej części symboliczną płaskorzeźbą, zaś na dole znajduje się epitafium. Na żydowskich nagrobkach możemy odnaleźć symbole ich religii: gwiazdę Dawida i menorę. Często płaskorzeźba zawiera elementy mówiące nam dużo o zmarłej osobie, np. do jakiej grupy społecznej należała za życia.
• Nagrobki tatarskie – groby tatarskie różnią się od innych formą. Z wyglądu przypominają kopce kamieni. Nowsze groby tatarskie są bardziej zbliżone do katolickich, ale na płytach nagrobnych znajdują się liczne symbole ich religii (np. islamski półksiężyc z gwiazdą oraz wersety Koranu).
• Nagrobki prawosławne – można je rozpoznać przede wszystkim po charakterystycznym krzyżu. Starsze nagrobki to pomniki wykonane na głazach, nowsze to kamienne tablice z wizerunkami zmarłych. Często pojawia się na nich motyw bluszczu, który symbolizuje nieśmiertelność.
